شگفتی این دریاچه با وسعت سه هزار و دویست و نود و سه هکتار، آن است که تمامی حجم آب آن از چشمه‌های زلال کف دریاچه تأمین می شود و هیچ رودخانه‌ای به آن نمی‌ریزد.به گفته مدیر کل محیط زیست استان کردستان در حال حاضر نود و هفت گونه پرنده، سی و دو گونه پستاندار، سیزده گونه خزنده، یازده گونه ماهی و صد گونه گیاهی در دریاچه زریبار شناسایی شده که می توان در این میان به گیاه گوشگ یا گوشت‌خوار که گونه‌ای نایاب در آسیا است اشاره کرد و در کنار آن گونه‌های دیگری نیز وجود دارند که طرح‌های مطالعاتی آن در حال انجام است.اما این روزها تالاب با حقیقت دردآلود درونش می‌سوزد و می‌سازد و در جدال با مرگ روزگار می گذراند.به‌طوری‌که با مشکلاتی نظیر رشد نیزارها ورود فاضلاب و پساب انسانی و حیوانی روستاهای اقماری، خانه باغ‌ها، هتل‌ها، مهمانسراهای دستگاه‌های دولتی و ساکنان محله سردوشی مریوان و رهاسازی غیرکارشناسی بچه ماهی در بستر زریبار و انقراض گونه‌های نادر ماهیان بومی دست و پنجه نرم می‌کند.مدیر عامل یکی از سازمان‌های مردم‌نهاد مریوان  به هزار و پانصد هکتار نیزار و زمین‌های اراضی مرطوب اطراف دریاچه اشاره کرد و گفت: این زمین‌ها در هر هکتار بیست تن مواد گیاهی تولید می کنند که سالانه سی هزار تن مواد گیاهی به سمت دریاچه گسیل می‌شود که حجم بالایی است.احمدی افزود: این حجم زیاد از مواد گیاهی به رسوبات زیستی تبدیل می‌شود که رشد بیش از حد نیزارها را در پی دارد.وی ازخرید دستگاه سنجش آلودگی و لایه‌روبی دریاچه زریبار که در دولت گذشته به بهانه احیای اکوسیستم این تالاب از کشور سوئیس خریداری شد انتقاد کرد و گفت: متأسفانه در سال85 میلیون‌ها تومان ارز برای خرید این دستگاه از کشور خارج شد اما هم اکنون این دستگاه بدون هیچگونه کارکردی در آشیان محیط زیست، زیر برف و باران زنگ زده است.

پناهی از کارشناسان محیط زیست مریوان می گوید تعیین حریم دریاچه یکی از اولویت‌های اصلی است که با مشخص شدن آن بسیاری از مشکلات فعلی برطرف می شود و این امر با علائم و وسایل مشخص موجب عدم تصرف توسط افراد دیگر می شود و در این راستا انتظار می رود که سایر ادارات دولتی در این بخش با جدیت بیشتر این مهم را عملیاتی کنند.یکی از کارشناس ارشد پرنده‌شناسی محیط زیست نیز، تالاب زریبار را بهشت پرندگان کردستان می داند و می گوید: نام تالاب زریبار در لیست مناطق مهم پرندگان کشور ایران در عرصه بین‌المللی خودنمایی می کند اما مورد کم‌لطفی قرار گرفته و کمتر کسی از تالاب زریبار به عنوان منطقه مهم پرندگان یاد می کند.آقای غلامی معتقد است: این منبع آب شیرین مأمن مناسبی برای زندگی پرندگان بومی، مهاجر زادآور و مهاجر زمستانه است و از دیرباز زریبار، خوان نعمت خود را برای این شاهکارهای خلقت گشوده است.او با اعلام اینکه حیات شماری از پرندگان برای استراحت، تغذیه، پناه گرفتن و تجدید نسل به اکوسیستم زریبار گره خورده است؛ افزود: پرنده کمیاب 'اردک بلوطی' که نام آن در لیست سرخ اتحادیه جهانی حفاظت، دیده می شود هر ساله در فصل زادآوری به تالاب زریبار پناه می آورد و براساس اسناد موجود بیشترین زادآوری این گونه نادر در کشور ایران، متعلق به تالاب زریبار است.اکثر کارشناسان محیط زیست، پژوهشگران و چهره‌های دانشگاهی احداث سد خاکی (دایک) که در ضلع جنوبی تالاب زریبار در سال 76 توسط شرکت آب منطقه‌ای کردستان زده شده است را عامل نابودی و تسریع در رسوب گذاری زریبار می دانند.

ریاضی‌فر مدیرکل محیط زیست استان کردستان هم معتقد است که این سد خاکی اثرات منفی بر گونه‌های بومی و تجمع آلودگی ها در تالاب داشته است و هیچ راهی برای جبران این نقیصه بجز تخریب آن وجود ندارد.او راه نجات تالاب زریبار را اجرای سند مدیریت یکپارچه می داند و می گوید: هم اکنون تهیه و تدوین اجرای این سنددرمراحل پایانی است.به‌طور قطع اغراق نخواهد بود اگر بگوییم امروز دریاچه زیبای زریبار همچون بیمار بدحالی است که مرگ را در جلوی چشمان خود می بیند و هرچه زودتر مدیریت یکپارچه آن باید به نتیجه برسد تا از این اوضاع رهایی پیدا کند.تالاب زریبارمریوان به عنوان بزرگترین قطب گردشگری غرب کشور با مساحت حدود10 کیلومتر مربع در غرب شهرستان مریوان واقع است که حجم ذخیره آب این تالاب در طول سال از 23 میلیون تا48 میلیون مترمکعب متغیر است.